Wpływ zmian klimatycznych na zdrowie zwierząt domowych

 

Zmiany klimatyczne mają coraz bardziej odczuwalny wpływ na życie ludzi i zwierząt na całym świecie. Wzrost średnich temperatur, zmieniające się wzorce opadów oraz częstsze występowanie ekstremalnych zjawisk pogodowych oddziałują także na zdrowie psów i kotów. Poniżej omówiono kluczowe wyzwania związane z tym zagadnieniem oraz sposoby dostosowania opieki weterynaryjnej do nowych realiów.

Ekstremalne temperatury

Rosnące temperatury, szczególnie w okresie letnim, stwarzają znaczne zagrożenie dla zdrowia zwierząt domowych. Zarówno psy, jak i koty są narażone na:

1. Przegrzanie i udar cieplny:

   • Zwierzęta, zwłaszcza rasy brachycefaliczne (np. buldogi, mopsy), mają trudności z termoregulacją i są szczególnie podatne na przegrzanie.

   • Objawy udaru cieplnego obejmują szybkie dyszenie, osłabienie, drgawki i utratę przytomności.

   • Wzrost liczby przypadków takich zdarzeń wymaga edukacji właścicieli na temat unikania spacerów w najgorętszych porach dnia oraz zapewniania odpowiedniego nawodnienia i zacienienia.

2. Hipotermia w zimie:

   • Chociaż globalne ocieplenie powoduje łagodniejsze zimy, to nagłe spadki temperatur mogą być dla zwierząt groźne. Szczególnie psy i koty przebywające na zewnątrz są narażone na hipotermię.

Nowe choroby tropikalne

Wraz z ociepleniem klimatu obserwuje się ekspansję wektorów chorobotwórczych, takich jak kleszcze, komary i muchy. W regionach, w których dotychczas te organizmy nie występowały lub były rzadkie, pojawiają się nowe zagrożenia zdrowotne dla zwierząt.

1. Babeszjoza:

   • Choroba przenoszona przez kleszcze, wywoływana przez pierwotniaki z rodzaju Babesia.

   • Objawia się gorączką, apatią, niedokrwistością i uszkodzeniem narządów wewnętrznych.

   • Wzrost liczby zakażeń obserwuje się w regionach, gdzie wcześniej nie była powszechna.

2. Dirofilarioza (nicienie sercowe):

   • Choroba przenoszona przez komary, wywoływana przez pasożyty z rodzaju Dirofilaria.

   • Powoduje uszkodzenie serca, naczyń krwionośnych i płuc. Może prowadzić do niewydolności serca i śmierci.

3. Leiszmanioza:

   • Wywoływana przez pierwotniaki z rodzaju Leishmania, przenoszone przez muchówki.

   • Choroba dotychczas występująca głównie w basenie Morza Środziemnego, zaczyna pojawiać się w bardziej umiarkowanych strefach klimatycznych.

4. Anaplazmoza i borelioza:

   • Choroby bakteryjne przenoszone przez kleszcze, które coraz częściej dotykają zwierzęta domowe w regionach umiarkowanych.

Wpływ zmian klimatycznych na behawior zwierząt

Zmiany w środowisku wpływają nie tylko na zdrowie fizyczne, ale także na zachowanie zwierząt.

1. Stres termiczny:

   • Psy i koty mogą wykazywać oznaki niepokoju lub agresji w odpowiedzi na ekstremalne temperatury.

   • Przegrzanie może prowadzić do spadku aktywności oraz zmian w rytmie dobowym.

2. Wpływ zmniejszenia aktywności fizycznej:

   • W upały psy mogą unikać spacerów, co może prowadzić do otyłości oraz problemów behawioralnych związanych z nudą.

Konieczność dostosowania opieki weterynaryjnej

Zmieniające się warunki klimatyczne wymagają nowych strategii w opiece nad zwierzętami domowymi. Obejmuje to zarówno profilaktykę, jak i leczenie nowych chorób oraz dostosowanie stylu życia zwierząt.

1. Profilaktyka chorób pasożytniczych:

   • Regularne stosowanie środków przeciwkleszczowych i przeciwkomarowych.

   • Testy diagnostyczne w kierunku chorób przenoszonych przez wektory w regionach, gdzie występują nowe zagrożenia.

2. Monitorowanie zdrowia:

   • Regularne badania kontrolne w okresach ekstremalnych temperatur.

   • Szkolenie właścicieli w zakresie rozpoznawania wczesnych objawów chorób tropikalnych i innych schorzeń związanych z klimatem.

3. Zmiany w diecie:

   • W upały zwierzęta mogą potrzebować bardziej lekkostrawnej diety.

   • Utrzymanie odpowiedniego poziomu nawodnienia poprzez zapewnienie stałego dostępu do świeżej wody.

4. Edukacja właścicieli:

   • Informowanie o ryzyku przegrzania, sposobach ochrony zwierząt przed słońcem i upałem.

   • Promowanie bezpiecznych nawyków, takich jak unikanie zostawiania zwierząt w zamkniętych samochodach.

5. Rozwój nowych terapii i szczepień:

   • Badania nad szczepionkami przeciwko chorobom tropikalnym, takim jak leiszmanioza czy dirofilarioza.

   • Rozwój środków odstraszających wektory chorób.

Podsumowanie

Zmiany klimatyczne mają znaczną rolę w kształtowaniu nowych wyzwań dla zdrowia psów i kotów. Rosnąca liczba przypadków chorób tropikalnych, ryzyko przegrzania oraz wpływ ekstremalnych warunków pogodowych na zachowanie zwierząt wymagają nie tylko zmiany podejścia do profilaktyki, ale również edukacji właścicieli i dostosowania metod leczenia. Weterynaria musi ewoluować, aby sprostać tym wyzwaniom i zapewnić naszym pupilom zdrowe i bezpieczne życie w zmieniającym się świecie.

Weterynarz Wrocław